Desire knows no bounds |
Sunday, February 21, 2010
خوشبختانه در ایران هر از چندی تئوریها و تزهای تازهای در مورد "فرایند ادراک فیلم" از کلاه شعبدهبازی بیرون میآید. در اینجا شما را با تعدادی از تاثیرگذارترینشان آشنا میکنیم:
1- این گروه همواره معتقد بودند که شما چون فیلمهای کلاسیک را ندیدهاید، درکتان محدود است. خب آن فیلمها هم که اکثرا در دسترس نبود. با ظهور جادوی دی.وی.دی دکان این گروه تعطیل شد و اکثرا به گروه دوم سقوط کردند. 2- گروه دوم: از اینجا بود که المان جدیدی پا به عرصه "فرایند ادراک" گذاشت و آن چیزی نبود جز وسیله پخش. این عده همه فیلمها را روی پرده دیده بودند و چون نسل بعدی فیلمها را با تلویزیون لامپی یا پلاسما یا ترانزیستوری میدید در نتیجه دنیا و آخرتش را باخته بود. چون فیلمهای جان فورد – کارگردان نمونهی این اساتید – یک لانگشاتهایی دارد که فقط روی پرده -آن هم فقط پرده سینماهای لالهزار که ساندویچ دو نون با لیموناد داشتند– میشود کنهاش را درک کرد. 3- با پیدایش سینمای خانگی و مهمل بودن عدم امکان دیدن فیلم روی پرده، در یک تردستی تازه مسئله زمان مطرح شد. این که فلان فیلم را حتما باید در دهه 60 که تهران را با موشک میزدند و هوا خیلی سرد میشد و برف میآمد اندازه قد من و صفهای جشنواره شلوغ بود و سینما کریستال بود و مجله فیلم هم روی کاغذ کاهی چاپ میشد میدیدید. الان که فایده ندارد. چون الان دهه 80 است و امسال زمستون هوا بهاری بود و برف هم اصلا نیامد و صفها هم که تحریم بود و خلوت و لالهزار هم که پریز برق میفروشند به جای سینما. فقط مجله فیلم هنوزم روی کاغذ کاهی چاپ میشود. 4- دوستان دنیای تصویر عنصر بعدی را به فرایند ادراک افزودند. ما همه فیلمهای روز جهان را در کن میبینیم. و اینطوری پای لوکیشن وسط آمد. یعنی چون که ما در کاخ جشنواره کن فیلمها را میبینیم از شما که در منزل تماشا میکنید مطلب بیشتری دریافت میکنیم. میزان صحت این ادعا را حقیقتا گزارشهای جشنواره کن 2009 در دنیای تصویر تایید میکند. 5- ژانر بعدی شامل فارغالتحصیلان رشته مترجمی زبان دانشگاه آزاد (ترجیحا کرج) است. از نظر این گروه حتی فیلمهای دوره صامت سینما هم ریزهکاریهایی به زبان انگلیسی دارد که دوستان متکی به زیرنویس فارسی آنها را نمیفهمند. البته همین گروه فراموش کردهاند قدیمها که فیلمهای تارکوفسکی و ازو را در جشنواره بدون زیرنویس نشان میدادند این حضرات نقدش را در مجله فیلم بر پایه کدام ریزهکاریهای زبانی مینوشتند. 6- فرایند ادراک در این روزها: محل خرید فیلم و شخص فروشنده. بر اساس این فاکتور، این که شما فیلم را از باغ فردوس میخرید یا از کنار خیابان، از جمهوری یا آقای بیساری نتیجه مستقیمی روی دریافت شما از فیلم دارد. کیفیت کاور، کوآلیتی بالا، ساب انگلیش اصطلاحات تخصصی این قسمت است. 7- آخرین تز در فرآیند ادراک هم که در روزهای اخیر پایهگذاری شده است. فرایند عینک. در این مورد شما یا فیلم را سهبعدی دیدهاید یا نه. اگر ندیدهاید کارتان تمام است. چون میدانید که. در سینما روایت و داستان و مضمون و ارجاع و لحن و فیلمنامه و پیرنگ و غیره همه کشک است. تازه اگر هم مهم باشد همه را باید در پرتو آن عینک دید. شرایط و شیوه پخش فیلم، مکان دیدن، فروشنده فیلم و جنس کاور فیلم نیست که سرشت زیبایی شناسانه فیلم را تعیین میکند. به تعبیر مازیار اسلامی: خصوصیت پخش فیلم یک چیز است و صفات زیبایی شناختی تصاویری که روی آن میبینیم چیز دیگر. از وبلاگ عليلطفی |
البته چند تا شدن ديگر هم ميتوان به شدن هاي بالا افزود و اينها در مورد فرايند ادراك كتاب بويژه كتابهاي داستان و بويژه تر رمان نيز صدق ميكند اما اهميت قضيه در اين است كه قديما اگه غرق فيلم ميشدي و فيلم جوري بود كه ميشد غرق اون شد ، يه جورايي اوضاع و احوال كمك ميكرد كه ميخكوب بشي و از جات تكون نخوري . چرا كه اگه حتي واسه يه آب خوردن يا ريختن بيرون ميرفتي مجبور بودي يه بار ديگه بري و اون فيلمو ببيني و سعي كني نيازي به بيرون رفتن هم پيدا نكني . پس يه جورايي ميشد غرق فيلم شد حتي اگه فيلمش هم خيلي غرق كننده نبود . اما حالا و توو كشور ما كه بايد فيلم رو توو خونه و با اين دستگاههاي پخش دي وي دي و نظايرهم ديد ، قضيه اندكي متفاوته . يعني ميشه هروقت كه نياز به اب خوردن و ... داشت با يك دكمه يا فشار مختصر روي ريموت كنترل از ادامه ي پخش فيلم جلوگيري كرد و رفت مثلا آبي خورد و برگشت و نشست به تماشاي ادامه ي فيلم . اينجاست كه معلوم ميشه هر فيلمي چند مرده حلاجه !و چه فيلمي غرق كننده است و چه فيلمي نيست كه اگر توو اين شرايط فيلمي توانست تا ته قضيه نذاره بيننده جم بخوره ، كاري كرده است كارستان .و گرنه اون قديما كه خيلي هنر نميخواست ميخكوب كردن تماشاچي ! يه جورايي مجبور بودن تا تهش بشينن يا قيد بقيه ي فيلمو بزنن و برن كه برن . الان مهمه .الان مهمه كه فيلمي بتونه چنان ميخكوبت كنه كه بيرون رفتن كه نه بلكه حتي نتوني انگشتت رو روي ريموت كنترل بلغزوني . كه بعضي فيلمها ميتونن و ميكنن. مثلا همين اولد بوي !
حتما زمان دیدن فیلم و مکان دیدن فیلم و وسیله پخش فیلم و .... در درک بیننده تاثیر مستقیم و فراوانی دارند. امیدوارم روزی دیدن "خوب بد زشت" استاد لئونه بر روی پرده نصیبتان شود تا عمق فاجعه دیدن فیلم بر روی دی وی دی برایتان معلوم گردد. اگرچه بنده هم با بسیاری از دوستان همدردم و معمولا فیلمها را بر روی مونیتور کوچک اتاق تماشا می کنم.
به نظر بنده آقای مازیار اسلامی شکر تناول فرموده اند